Biz böyle bir düşüncede olmadığımızdan mütevellit böyle bir kavramı irdelemek için bu kadar bekledik ki bazı yapay dilciler arasında bu rekabet düşüncesi var. peki nedir?
bir kişinin yaptığı dili diğer yapay dillerle yarıştırmasıdır rekabet. kişi başarısını sorgular dilcilikte rekabet kavramıyla düşünürse. sonra başlar hayıflanmaya “neden dilimin konuşanı yok?” diye. sen dilini yaparken başka dillerle yarışmak amaçlı yaparsan senin dilinin amacı yarış olur üstünlük kurmaya çalışmak olur ki ingilizcede yarışçı ve ırkçı kelimesinin “racist” olmasının hikmeti de budur. birileri kavmiyet yarıştırıyorken siz de dil yarıştırmayın. dil yarıştırılacak bir kavram değildir konuşulacak bir kavramdır.
bu yüzden bir yapay dilci başka yapay dilcilerle de iletişim kurmalıdır, onların neler yaptığına da bakmalıdır. kendi kendine dil yapıp başka dilcilerin tecrübelerine bakmadan kendi dilini geliştirmeye çalışman anlamsızdır. Dil yapıyorum dünyada benzersizim psikolojisinden çıkın çünkü dil yapan sadece siz değilsiniz sayıları az olsa da başka insanlar da var ki bu kadar az sayıdayken benim dilim senin dilini döver gibi saçma sapan şeylerle uğraşmayın. x dili benimkinden daha geniş kapsamlı o zaman ben bu işi bırakmalıyım psikolojisi yanlış bir psikolojidir. sen de geliştir dilini seninki de büyüsün. komşusunun çocuğu 5 yaşında senin çocuğun 2 yaşında diye evladını sokağa atmak mantıklı mıdır? değildir. o yüzden yarış kafasından kurtulun sanatta yarış olmaz sanat sanat içindir yahut toplum içindir sanat yarış için olmaz.
Esperantistler mesela yapay dilciler konusunda bir miktar yarış zihniyetine sahiptir kendi aralarında başka yapay dillerden bahsedilmesinden hazzetmeyen esperantistler de vardır durum böyle olunca esperantonun yayılması da gecikmektedir bunu anlamaları lazımdır. esperantocular arasında krokodili diye bir mefhum var esperanto konuşma ortamında başka bir doğal dil kullananları tenkit için. bir de lacerti var o da esperantist ortamında başka yapay dil kullanımına atıfta bulunuyor iyi de kardeşim tercümesini yaptıktan sonra neden konuşmasın ki? esperantoya bir zeval mi geliyor başka bir konuşunca. sizin diliniz çok üstünse başka dillere karşı bu tutum ne oluyor? başka bir dilin daha iyi olabileceğini kabullenememekten geliyor diyebiliriz. tabii ki her esperantist böyle değildir o da var. bununla birlikte tek yapay dil benim yapay dilimdir kafası yanlış bir kafadır.
son olarak ben şahsım olarak isteseydim yakın çevremde tek yapay dil benim dilimdir deseydim herkesi ikna edebilirdim. mesela Türkiyede tek yapay dille uğraşan benim desem oturup aksini ispatlayacak kaç kişi var yapay dilci olmayan? ama yapmadım neden? çünkü tüm yapay diller gelişmelidir ki daha fazla dil gelişsin.
