Yapay dil oluşturmak için kolları sıvadınız, isim koydunuz, logo hazırladınız iyi güzel geride ne kaldı? kelimeler kaldı. Kelime oluşturacaksınız. Kelime yapım ve seçimi, kelime oluşturma hızını arttırma gibi makalelerde yapım seçim ve hız arttırmayı gördük peki öncelik sıralaması nasıl olacak? bunları irdeleyelim.
Öncelikli kelimeler nelerdir?
İnsanların çoğu günlük hayatını 300-500 kelimeyle idare ettirebilmektedir. Yani gün içerisinde mutlaka kullandığı kelimeler mevcuttur. uyanmak, uyumak, yemek, içmek, su, sıcak, soğuk gibi kelimeleri mutlaka kullanırsınız. Hakeza vücudunuzla ilgili kelimeleri de kullanırsınız. Gerçi onda da öncelikli kullanım vardır. misal yüz, göz, mide, el, ayak, kalp gibi organları sıklıkla gün içinde kullanırsınız lakin gün içinde pankreas kelimesine pek ihtiyaç duymayız.
Nesnelere gelince insanların gün içerisinde haşır neşir olduğu nesneler neyse onlardan bahseder. Misal gün içerisinde kıyafet, ayakkabı, çatal, kaşık, para, cüzdan, kalem gibi nesnelerle haşır neşir oluruz bol bol. Lakin abaküs, rokfor peyniri gibi nesnelerle pek işimiz olmaz.
Ve de her insanın ilgi alanı, yaşadığı çevre, yaptığı iş birbirinden farklı olduğu için günlük kullandığı kelimeler de buna göre şekillenir. Misal bir mühendis aruz vezni kelimesini kaç kere kullanır ki? bir doktor kontraplak kelimesine de hakeza pek ihtiyaç duymaz gün içerisinde kullanmaz yani. Otomobillerle ilgilenmeyen biri krank milini hakeza kullanmaz ama bir oto tamircisi kullanır.
Ne yapmak lazım?
Tam teşekküllü yahut 1000 kelimelik bir dil fark etmeksizin evvela günlük hayatınızda hangi kelimeleri daha çok kullanıyorsunuz buna göre kelimelere öncelik verin sonra gerisi gelir. rokfor peyniri, dul avrat otu, Endoplazmik retikulum gibi kelimeler sonraki iştir. Öncelikle çok kullandığınız kelimelere karşılık bulun. endoplazmik retikulumun sırası sonra. tabii ki bir biyologsanız endoplazmik retikulum önceliğiniz olabilir. Sonuçta bir doktor değilseniz ve yapay diliniz tıp terimlerinin karşılığından müteşekkilse yaptığınız dil sizin de işinize yaramaz.
Hangilerini ezberleyelim?
Öncelikle günlük hayatta kullandığınız kelimelerin karşılığını ezberleyin ki bu her dilde böyledir. Nomuli mesela kaptanca döneminde 600-700 civarı kelimesi olan bir dildi ama kimse bu dilde kelime eksiği var demezdi çünkü günlük hayattaki kelimelerin karşılığıyla başlamıştık ve o kelimeleri ezberlemiştik. Günlük hayatta kullandığınız kelimeleri ezberleyin ki dilinize hakim görünün. Stratum germinativum, gravyer peyniri, distribütör kapağı sonraya kalsın gün içerisinde distribütör kapağı hakkında konuşmuyorsanız onun ezberi sonraya kalsın. Bu her dil için geçerli zaten. Tabii ki zamanla ezber yeteneğiniz de gelişecektir. Önce temel kelimeleri yapıp ezberleyin çorap söküğü gibi gelir gerisi. Sonra keyfinize göre gravyeriydi, rokforuydu, mozarellasıydı gidersiniz.
