Ara

interlingua

File:Flag of Interlingua.svg - Wikimedia Commons
interlingua logosu

Uluslararası yardımcı dil birliği tarafından 1937 ile 1951 yılları arasında geliştirilmiş bir lisandır. yardımcı yapay lisanlar arasında en doğal olan dil olduğu savunulmaktadır. kelime hazinesi, dil bilgisi ve diğer karakteristik hususiyatı doğal lisanlardan alınmıştır merkezi planlama yapılmış değildir. interlingua kolay ve düzenli grameri birleştirmek maksadıyla geliştirilmiştir ve de kelime dağarcığı batı avrupa dilleri ağırlıklıdır. Bu da interlingua yapay lisanını ister istemez kolay öğrenilen bir lisan yapar ki bu batı avrupa dillerine aşina olanlar için böyle de diyebiliriz. diğer taraftan birçok dile girişte de kullanılmıştır.

interlingua yüzmilyonlarca latin dili bilen insanların bu dili anlayabileceğini savunmaktadır fakat bu dili birkaç bin kişi aktif olarak konuşmaktadır. ayrıca interlingua demek diller arası demektir. nasıl international uluslararası demekse interlingua da diller arası demektir.

interlingua’nın tarihi UYDB’nin kurucularından Alice vanderbilt morris’e kadar götürebiliriz. o ki uluslararası yardımcı dil fikriyle 1920’li yıllarda alakadar olmuştur. o ve kocası Dave hennen morris kar amacı gütmeyen bir dernek olan UYDB’yi new yorkta kurmuştur. onların amacı ortak bir yapay dil fikrini bilimsel bir temele oturtabilmekti.

eğitim üzerine amerika konseyi, amerikan bilinen topluluklar konseyi, ingiliz, fransız, italyan ve amerikan bilim geliştirme birlikleri ve de bir takım özel gruplarca yardımcı bir dil hakkındaki soruşturmalar uluslararası araştırma konseyinde devam ediyordu. morris uydb’yi kurdu ve çalışmaya devam etti ve Edward sapir, William collinson ve esperanto, ido ve novial hareketlerinden tanıdığımız Otto jespersen ile uluslararası yardımcı bir dil oluşturma konusunda istişareler yapmıştır.

Uydb amerikanın ana akım dil bilim kurumlarını desteklemiş, fonlamıştı. misal sapir’in karşılaştırmalı dil anlamsal bütünlük çalışmalarına ve derecelendirme fenomenine. morris sapir ve morris swadesh’in çalışmalarının editörlüğünü de yapmıştır ayrıca birçok tanınmış zengin tarafından fonlanmıştır.

uzun yıllar üzerinde çalışılan interlingua projesi 1948 yılında tamamlanmıştır. interlingua’nın kelime hazinesi ve fiil bağlantıları ilk olarak 1951 yılında tanıtıldı. uydb interlingua grameri ve 27000 kelimelik interlingua-ingilizce sözlüğü 1954 yılında yayınladı.

interlingua dilinin erken pratik uygulaması Spectroscopia Molecular adlı bilimsel bir yayında görülmüştür ve 1950-1980 arası yayınlanmıştır. 1954 yılında interlingua 2. dünya kardiyoloji kongresinde kullanılmıştır. birkaç yılda başka tıbbi kongrelerde de kullanılmıştır. 1950’lerden 70’li yılların sonlarına kadar 30 kadar bilimsel ve özel tıbbi yayınlar makalelerde kullanılmıştır.

UYDB 1953 tarihinde kapanmıştır fakat şeklen 1956 sonlarına kadar devam etmiştir. onun rolü interlingua dilini bilimsel hizmetler amaçlı tanıtmaktı denebilir. interlingua diline başka yapay dillerden birçok kişi geçmiştir. interlingua hep bir şekilde hayatta kalmış ve günümüzde de devam etmektedir esperanto kadar olmasa da canlı bir dildir.

örnek interlingua metin okuması

Tarafından desteklenmektedir Wiki

Bir yanıt yazın