Ara

Baleybelen yapay dili

1528 yılında dünyaya gelen muhyi-yi gülşeni adlı tasavvufçu ve şair bir osmanlı vatandaşı tarafından vücuda getirilmiştir. Lingua ignota’nın ardından dünyada bilinen ilk yapay dildir ülkemiz topraklarında çıkan bu dili yapımcısı aslında tasavvufi amaçla ve kendi tarikat sırlarını muhafaza amaçlı icat etmiştir. Gülşeni bu dille 200 civarı eser yazar. öğrencileri de bu dili devam ettirmeye çalışsa da gülşeninin ölümünden sonra varlık gösteremez.

Fransız araştırmacı Rousseau, Halep’te gördüğü, tanımadığı dilde yazılmış bir kitabı önce ünlü Osmanlı tarihçisi ve o tarihte İstanbul’da Alman ataşesi olan Joseph von Hammer-Purgstall’e gönderir. Hammer, şifreleri çözemez ve Paris’teki Doğu Dilleri Okulu akademisyeni Sylvestre de Sacy’den yardım ister. Sacy sekiz yıl araştırmasına rağmen bu dili kimin, niçin ve nasıl tasarladığını bulamaz. Kaybolmuş bir millete ait olabileceğini düşünür ve bu mealde bir makale kaleme alır.

Bâleybelen ile ilgili ilk bilimsel araştırmaysa 1966’da İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nden Prof. Dr. Midhat Sertoğlu’nun İlk Milletlerarası Dili Bir Türk İcat Etmişti başlıklı makalesidir. Bâleybelen şifrelerini ilk çözen ise beş yıllık araştırma sonucu dilbilimci Mustafa Koç olur. Mustafa Koç, Bâleybelen / İlk Yapma Dil (2006) adlı kitabıyla bulgularını yayımlar.

muhyiyi gülşeni bu dili icat ettiğinde bazı tarikat mensupları cehaletlerinden olsa gerek bu dili Allaha şirk koşmak olarak nitelendirmiştir. böyle bir mantıksızlığa ancak gülünüp geçilir. zaten baleybeleni icat eden kişinin itikadını savunacak değiliz yapay dillere dinsel misyon yüklemeyi de kesinlikle bizler yanlış buluyoruz dilcilik sadece sanattır. Diğer taraftan muhyi yi gülşeninin bu dili rüyada vahiy olarak aldığını iddia ettiği de söylenmektedir ki eğer böyle bir şey iddia etmişse biz onun bu iddialarını asla tasvip etmiyoruz biz sadece Türkiyede bu işin öncüsü olduklarını belirtmek maksadıyla bu dile değiniyoruz. baleybelen kelime manası olarak “dilsizlere dil veren” demektir. diğer bazı baleybelen kelimeleri şunlardır;

  • Aşık: Set
  • Ekmek: Betem
  • Gölge: Şal
  • Nefes: Ad
  • On üç: Cilyâ
  • Kapak: Sedâb
  • Avcı: Gîrtâv
  • Okçu: Demcen

baleybelen yapay dili türkiye yapay dilcilerinde birçok kez ıslah edilip güncelleştirilmesi gündeme getirilmişse de başarılı olamamıştır çünkü internet üzerinde bir sözlüğü ne yazık ki bulunmamaktadır.

Tarafından desteklenmektedir Wiki

Bir yanıt yazın